Astronomia obserwacyjne to bardzo wciągające zajęcie nie tylko dla profesjonalistów, ale również dla amatorów. Co raz więcej osób hobbystycznie zajmuje się obserwacją nocnego niebo. Warto więc wiedzieć, że na sam początek naszej przygody z rozgwieżdżonym niebem nie będzie na konieczny teleskop. Albowiem już najprostsza lornetka pozwoli na zobaczyć wiele ciekawych obiektów, których nie dostrzeżemy gołym okiem. Co można zobaczyć na niebie przez lornetkę?
Jaką lornetkę wybrać?
Lornetka jest wspaniałym narzędziem do obserwacji nocnego nieba, i stanowi pierwszy cel zakupowy dla astronoma hobbysty. Ale również już bardziej zaawansowani miłośnicy astronomii, którzy do obserwacji używają teleskopów, nie rezygnują całkowicie z lornetki. Dlaczego tak się dzieje? Przede wszystkim lornetkę jest lekka i wszędzie możemy ją ze sobą zabrać. Ta mobilność to nieoceniona zaleta lornetek. Wyprawa za miasto z teleskopem, to jednak zawsze logistyczny kłopot. Z lornetką tych problemów nie ma. Jest ona również bardzo poręczna podczas samym obserwacji. Szybko możemy rzucić okiem na wybrany fragment nieba. I co ważne, przez lornetkę, w przeciwieństwie teleskopów, możemy patrzeć nie jednym okiem, lecz oboma. Jak lornetkę więc wybrać?
Przede wszystkim musisz zwrócić uwagę na parametry lornetki. Do podstawowych jej parametrów należą: przybliżenie i szerokość obiektywu. Lornetka oznaczona 15×70 to lornetka, która daje maksymalne piętnastokrotnie przybliżenie obserwowanego obiektu przy średnicy okularu 70mm. I zdaniem wielu specjalistów taka lornetka będzie najodpowiedniejsza dla obserwacji amatorskich. Choć spora grupa hobbystów polecać będzie lornetki 10×50. Naszym zdaniem 10-krotne przybliżenie jest jednak niezadowalające, a przy 20-krotnym bardzo ciężko o wyraźny obraz. Dlatego też kompromisowe 15-krotne przybliżenie wydaje się najodpowiedniejsze. Ważny jest również ciężar lornetki. Modele 15×70 są stosunkowo ciężkie, dlatego tez trudno będzie uzyskać stabilny obraz przy obserwacji z ręki. Konieczne będzie zastosowanie statywu.
Co można zobaczyć na niebie przez lornetkę?
W pierwszej kolejności zajmijmy się księżycem i planetami. Jakie możliwości w ty zakresie daje nam lornetka o parametrach 15×70. Przede wszystkim dzięki niej dostrzeżemy kratery na księżycu. W przypadku planet możemy uzyskać ciekawy obraz Wenus – wraz z jej fazami – jeśli obserwacje prowadzimy w grudniu i styczniu. W przypadku Jowisza co prawda nie zobaczymy pasów jego atmosfery i wielkiej czerwonej plamy, ale Jowisz ukaże nam się na malutka tarczka ze swoimi przynajmniej trzema księżycami. Oczywiście planety znacznie lepiej jest obserwować w teleskopie. Lornetki jednak świetnie nadają się do obserwacji obiektów głębokiego nieba. Przez lornetkę możemy podziwiać w pełnej krasie Wielką Mgławicę w Orionie, czy też galaktykę Andromedy. Nie łudźmy się jednak, że uzyskamy piękny kolorowy obraz jaki czasami możemy znaleźć w czasopismach astronomicznych. Tutaj możemy liczyć na obraz czarno-biały, a taka mgławica, czy galaktyka będzie zaledwie lekko zarysowaną mgiełką.
Jak orientować się na nocnym niebie?
Jak jednak znaleźć te wszystkie godne obserwacji obiekty. O ile księżyc każdy nas jest w stanie zlokalizować, to jednak jak skierować lornetkę na Jowisza, czy też na galaktykę Andromedy? Warto nauczyć się rozkładu gwiazdozbiorów na niebie. To swoista mapa nieba. Dzięki jej znajomość szybko będziemy w stanie znaleźć pożądany obiekt na niebie. W nauce bardzo pomocny może być program komputerowy Stellarium. Dlaczego znajomość gwiazdozbiorów jest taka ważna. Przede wszystkim dlatego, że w literaturze astronomicznej położenia gwiazd, galaktyk i planet na niebie, podaje się zawsze względem gwiazdozbiorów na niebie. Wielka Mgławica w Orionie znajduje się w Gwiazdozbiorze Oriona. Kiedy wiemy jak on wygląda i gdzie go szukać na niebie, to szybko zlokalizujemy też mgławicę. O ile położenia mgławic i galaktyk możemy nauczyć się na pamięć, o tyle planety zmieniają swoje położenie względem gwiazdozbiorów i można powiedzieć, że wędrują po nocnym niebie (stąd zresztą ich nazwa). Można również nocnego nieba nauczyć się poprzez orientację na najjaśniejsze gwiazdy.
Obserwacje dzienne
Lornetka przydaje się nie tylko do astronomii. Przydatna jest również do obserwacji dziennych. W tym wypadku możemy obserwować samoloty, chmury, a także przyrodę. Dlatego też można stwierdzić, ze jest ona znacznie bardziej uniwersalna od teleskopu. Warto więc zdecydować się na jej zakup.
